A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Thời tiết chuyển lạnh, đề phòng Đột quỵ và cách phòng ngừa

Đột quỵ (hay tai biến mạch máu não), là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng, xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc có một mạch máu trong não bị vỡ

 

 

1. Đột quỵ là gì?

Đột quỵ (hay tai biến mạch máu não), là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng, xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc có một mạch máu trong não bị vỡ. Khi đó, lượng o xy và dinh dưỡng nuôi các tế bào não bị giảm đáng kể. Trong vòng vài phút, các tế bào não bắt đầu chết dần và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Do đó, người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức, thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não chết càng nhiều sẽ ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là tử vong. Hầu hết những người sống sót sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như: tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, thị giác suy giảm,...

* Các dạng đột quỵ:

- Đột quỵ thiếu máu não: chiếm khoảng 80-85%, xảy ra khi mạch máu cung cấp cho não bị tắc bởi cục máu đông, huyết khối, hẹp vữa xơ động mạch…

- Đột quỵ xuất huyết não: chiếm khoảng 15-20%, xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, chảy máu vào trong hoặc xung quanh nhu mô não.

* Dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ sớm nhất:

- Mặt có biểu hiện không cân xứng, miệng méo, nhân trung lệch.

- Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ. Biểu hiện này thường biểu hiện không rõ rệt nên rất khó nhận biết.

- Tê mỏi chân tay, cử động khó, khó cử động, tê liệt một bên cơ thể.

- Rối loạn trí nhớ, không nhận thức được, gặp khó khăn trong việc suy nghĩ từ để nói, không diễn đạt được, có cảm giác mơ hồ.

- Khó phát âm, nói ngọng bất thường, môi lưỡi tê cứng.

- Đau đầu dữ dội, cơn đau đến nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.

2. Thời gian vàng và sơ cứu tại nhà cho người có dấu hiệu đột quỵ:

2.1. Thời gian vàng trong cấp cứu đột quỵ: Thời gian vàng được hiểu là thời gian tốt nhất để cấp cứu điều trị bệnh nhân đột quỵ, có tỷ lệ phục hồi cao và biến chứng thấp nhất (nhanh chóng chuyển gấp người bệnh đến bệnh viện).

- Từ 4 đến 5 giờ đối với nhồi máu não dùng thuốc tan máu đông.

- Trong vòng 6 giờ đối với nhồi máu não can thiệp lấy huyết khối.

Tùy theo tình trạng của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định các can thiệp y học cần thiết để cứu sống bệnh nhân và hạn chế tàn tật sau hồi phục. Bệnh nhân đột quỵ cần được thăm khám, chẩn đoán và điều trị nhanh nhất, tránh lỡ thời gian vàng khiến tổn thương não nặng, hiệu quả can thiệp kém dẫn đến tai biến sau can thiệp cao. 

2.2. Sơ cứu tại nhà cho người có dấu hiệu đột quỵ:

- Không để người bệnh té và gọi xe cấp cứu ngay lập tức.

- Nên đặt bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng an toàn để bảo vệ đường thở và an toàn cho người bệnh.

- Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu, phản ứng của bệnh nhân như suy giảm ý thức, nôn mửa…

- Tuyệt đối không tự ý bấm huyệt, đánh gió, châm cứu.

- Không cho bệnh nhân ăn uống vì có thể gây hít sặc chất nôn vào đường hô hấp, tắc đường thở, rất nguy hiểm.

- Không tự ý dùng thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác./.

3. Chủ động đề phòng đột quỵ não mùa lạnh

Thời tiết chuyển lạnh, đột quỵ có xu hướng gia tăng. Bệnh thường xảy ra đột ngột, nếu không được phát hiện kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng hoặc để lại những di chứng nặng nề.

- Xuất huyết não, đột quỵ rất khó lường trước, nó có thể xuất hiện trong lúc làm việc, sinh hoạt, hay ngay trong giấc ngủ hoặc vừa thức dậy… Bệnh đáng sợ nhất là đối với nhóm người cao tuổi, người có tiền sử bệnh nền như: tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, béo phì,..

Theo các chuyên gia y tế, thời tiết lạnh không tác động trực tiếp gây đột quỵ. Nhưng khi nhiệt độ xuống thấp sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ do tình trạng tăng huyết áp đột ngột. Những đối tượng có nguy cơ cao đó là người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính như: tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, béo phì Khi gặp thời tiết lạnh cơ thể không thích nghi kịp, mạch máu giảm tính đàn hồi, lòng mạch bị thu hẹp làm lưu lượng máu đến não kém. Khi mạch máu co lại dễ làm tăng huyết áp, tăng áp lực trong lòng mạch. Đối với những người đã có biến chứng xơ vữa động mạch hay huyết khối, mạch máu dễ bị tắc, thậm chí có thể vỡ mạch máu dẫn đến xuất huyết não, đột quỵ với nguy cơ tử vong cao hoặc để lại các biến chứng vô cùng nặng nề.

Để phòng ngừa đột quỵ, ngoài việc kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết, bệnh tim mạch; sử dụng thuốc theo đơn; có chế độ ăn lành mạnh; tránh căng thẳng, stress trong cuộc sống, bạn cần:

- Vận động nhẹ nhàng từ 3-5 phút trước khi xuống giường vào buổi sáng. Giữ nhiệt độ trong nhà cân bằng, không để xuống thấp dưới 25 độ và cân bằng với nhiệt độ ngoài trời. 

- Uống nước ấm, hạn chế ăn đồ lạnh. Không tắm trễ cũng như không tắm nước lạnh, sử dụng nước ấm khoảng 37 độ C là phù hợp nhất.

- Tăng cường hoạt động thể dục nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày để hỗ trợ tim mạch, cần tuân theo nguyên tắc không hoạt động quá sức, không mặc quá nóng hoặc quá lạnh. Đặc biệt chú ý giữ ấm vùng đầu và cổ, tránh để lạnh đột ngột.

- Tuyệt đối không uống rượu bia trước khi ra ngoài trời vì rượu làm giãn nở các mạch máu trên da, khiến cơ thể cảm thấy ấm hơn trong khi thực sự lấy đi nguồn nhiệt ra khỏi các cơ quan quan trọng làm cho bản thân người uống rượu không biết được cơ thể bị mất nhiệt.

- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe, nếu phát hiện huyết áp cao cần được uống thuốc thường xuyên theo đơn của các sĩ. Theo dõi chỉ số huyết áp duy trì trong mức bình thường./.

Long Xuyên, ngày 22 tháng 12 năm 2022

Người viết: BSCKI. Phạm Hồng Thanh, (ĐT: 0918 144 259)

Phó Trưởng Phòng KHNV-Trung tâm Y tế TP.Long Xuyên


Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
Tin tức y tế